ชีวิตประจำวันของทุกคน มักจะวนเวียนอยู่กับเครื่องอุปโภคประเภท ”น้ำยา” สารพัดชนิดที่จำเป็นต้องใช้เพื่อการทำความสะอาด แต่รู้หรือไม่ว่า ผลิตภัณฑ์เหล่านั้นมีทั้งประโยชน์และโทษอยู่ในตัวเอง ใช้ผิดอาจถึงชีวิตได้
สาเหตุที่ทำให้มีภัยจากน้ำยาทำความสะอาด
หากจะประมวลเกี่ยวกับน้ำยาทำความสะอาดที่อาจนำสารอันตรายเข้ามาสู่ชีวิตประจำวัน ก็จะอยู่ในกลุ่มเหล่านี้ คือ
- น้ำยาซักผ้า ในกลุ่มผลิตภัณฑ์เหล่านี้ มุ่งเน้นในการทำความสะอาดขจัดคราบที่ติดบนผ้า และต้องเน้นเรื่องซักแล้วต้องทำให้ผ้าขาว บางชนิดเพิ่มความสดใส แต่ยิ่งเน้นฟอกผ้าขาวเท่าไหร่ก็จะยิ่งมีสารละลายโซเดียมไฮโปคลอไรท์ผสมอยู่ สารพวกนี้มีฤทธิ์กัดกร่อน ทำให้เกิดอาการระคายเคืองจากสัมผัส หากสูดดมก็ระคายเคืองระบบทางเดินหายใจ
- น้ำยาปรับผ้านุ่ม มีสารที่ทำให้ผ้านุ่มซึ่งเป็นกรด และมีสารที่ให้กลิ่นหอมซึ่งเป็นสารสังเคราะห์มีเคมีที่มีผลต่อทั้งผิวเมื่อสัมผัส การสูดกลิ่นก็มีผลต่อทางเดินหายใจ
- น้ำยาล้างจาน เป็นอีกหนึ่งผลิตภัณฑ์ใกล้ชิดกับชีวิตมาก สารที่ช่วยขจัดไขมัน เพิ่มความวาวให้กับจาน สารฆ่าเชื้อโรค และยังมีสารแต่งกลิ่น ถ้าล้างไม่สะอาดหมดจด อาจมีสารตกค้างที่ทำให้เกิดปัญหากับระบบทางเดินอาหาร
- น้ำยาทำความสะอาดพื้นผิวและสุขภัณฑ์ ยิ่งกำจัดคราบหนักๆ ด้วยแล้ว โครงสร้างสารเคมีประเภทมีเช่น กรดไฮโดรคลอริกที่มีความเป็นกรดสูง ยิ่งมีเปอร์เซ็นต์สูงยิ่งขจัดคราบได้เร็วทันตา เพียงเทราดลงไปบนผลิตภัณฑ์หรือเครื่องใช้ คราบสกปรกก็หายไปในพริบตา ซึ่งผู้ใช้ก็อนุมานได้ว่า มีสภาพเป็นกรดเข้มข้น สามารถทำลายระบบทางเดินหายใจ และหากเผลอรับประทานก็ทำลายระบบทางเดินอาหารแบบร้ายแรง ถ้ามากก็ทำลายได้ถึงอวัยวะ ชีวิต
ข้อควรระวังในการใช้
ผลิตภัณฑ์เหล่านี้ จำเป็นต้องใช้เพื่อประโยชน์ที่มี แต่ต้องระวังโทษที่แอบแฝง จึงต้องมีข้อควรระวังดังนี้
- เก็บน้ำยาไว้ไกลมือเด็ก เพราะเด็กไร้เดียงสาไม่รู้จักระวัง อาจเผลอหยิบใส่ปาก กลืนกิน หรือแม้แต่ทำหกถูกร่างกาย
- ไม่เปลี่ยนภาชนะที่บรรจุ เพราะอาจทำให้หยิบใช้ผิดวัตถุประสงค์
- วางไว้ในที่ที่เหมาะกับการใช้งาน
- ศึกษาวิธีใช้ให้ดี โดยเฉพาะฉลากคำเตือนข้างผลิตภัณฑ์ โดยรวมระวังสัมผัสกับผิวหนัง การสูดดม ควรมีเครื่องป้องกันเวลาใช้งาน ล้างมือทำความสะอาดหลังใช้งาน
- ไม่ดูดายหากพบว่าเกิดอาการแพ้สารเคมีหลังจากใช้งาน
- ไม่ควรผสมน้ำยาทำความสะอาดเองอย่างเด็ดขาด เนื่องจากเราไม่รู้ว่าน้ำยาแต่ละชนิดเมื่อมาผสมกันแล้วจะทำให้เกิดปฏิกริยาอะไรบ้าง เพราะเคยมีกรณีที่ผสมน้ำยาเอง แล้วเกิดปฏิกริยาจนระเบิด และไฟไหม้ขึ้นจริง
ตัวอย่างน้ำยาที่ใช้ในบ้าน ที่ไม่ควรนำมาผสมกัน
- น้ำยาที่มีส่วนผสมเป็นด่าง คลอรีน แอมโมเนีย และกรด (ผลิตภัณฑ์ที่เป็นด่าง เช่น สบู่ ผงซักฟอก เป็นต้น)
- น้ำยาที่มีสารคลอรีนเป็นส่วนผสม เช่น น้ำยาฟอกผ้าขาว
- น้ำยากลุ่มที่มีแอมโมเนียผสม เช่น น้ำยาทำความสะอาดกระจกในบางยี่ห้อ
- น้ำยาที่มีกรดเป็นส่วนผสม เช่น น้ำยาล้างห้องน้ำหลายชนิดที่ใช้สำหรับขจัดคราบหนัก หรือโซดาไฟ
น้ำยาทำความสะอาดทุกชนิด เป็นผลิตภัณฑ์ประเภทมีประโยชน์ แต่ก็แฝงโทษอยู่ มากบ้าง น้อยบ้าง ขึ้นอยู่กับส่วนผสมของสารอันตรายในนั้น จึงควรใช้อย่างระวัง ไม่เช่นนั้น อาจมีผลต่อสุขภาพ และบางทีอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ ไม่เพียงแต่น้ำยาทำความสะอาดที่ใช้ในบ้านเท่านั้น แม้กระทั่งน้ำยาที่ใช้ทำความสะอาดรถเราก็ควรใช้ให้ถูกวิธีเช่นกัน