ฟันที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติของคนเรา อาจไม่ได้เรียงเป็นระเบียบเรียบสวยเพิ่มเสน่ห์แก่รอยยิ้มอย่างที่เจ้าของต้องการ คนที่มีปัญหาเรื่องฟันเก ฟันซ้อน ฟันห่าง จึงอยากเปลี่ยนแปลง ซึ่งทันตแพทย์ช่วยได้ด้วยการ “จัดฟัน” (Orthodontic)
ใครบ้างควรจัดฟัน
คนที่มีปัญหาเรื่องฟันที่มีความจำเป็นต้องจัดฟัน คือ
- สภาพของฟันทำให้มีปัญหาเรื่องการขบเคี้ยว เช่น ฟันเก ฟันยื่น ไม่อยู่ในตำแหน่งที่ควรอยู่ ทำให้มีปัญหาเรื่องการบดเคี้ยวอาหารให้ละเอียด
- คนที่มีฟันซ้อน ฟันเก จนทำให้ยากต่อการทำความสะอาดให้เข้าถึงตามซอกฟัน จนเป็นเหตุให้เกิดปัญหาตามมาจากความไม่สะอาด เช่น ฟันผุ เหงือกอับเสบ มีกลิ่นปาก
- ฟันล้มเอียงจากการถอนฟันบางซี่ออก แล้วปล่อยทิ้งไว้ไม่ได้ใส่ฟันปลอม ปัญหาเหล่านี้จะทำให้เกิดปัญหาด้านอื่นตามมาอีก ทั้งการทำความสะอาด การบดเคี้ยวอาหาร เป็นต้น
- ปัญหาจากกรณีขากรรไกรผิดรูปที่เกิดจากความผิดปกติของฟัน
ทั้งนี้ ทุกคนสามารถจัดฟันได้โดยไม่จำกัดอายุ แต่หากทำเมื่อเป็นฟันแท้แล้ว จะมีประสิทธิภาพมากกว่า เพราะไม่มีการเปลี่ยนแปลงอีกเหมือนกรณียังมีฟันน้ำนม
จัดฟันครั้งแรกต้องพิจารณาอะไรบ้าง
- การจัดฟันต้องใช้ระยะเวลาต่อเนื่อง 1-3 ปีจึงเสร็จสมบูรณ์ และระหว่างนี้ยังต้องมีการไปพบแพทย์ตามนัดหมายอย่างสม่ำเสมอ ทุก 1-3 เดือน ดังนั้น คนที่คิดจะจัดฟันจึงควรตรวจสอบความพร้อมของตัวเองให้ดี ทั้งเรื่องเวลาและค่าใช้จ่ายที่เกิดขึ้นตลอด 3 ปี
- ควรศึกษาเกี่ยวกับเครื่องมือการจัดฟันว่ามีกี่แบบ เพื่อจะได้ตัดสินใจได้เร็วขึ้นเมื่อไปปรึกษาทันตแพทย์เพื่อขอจัดฟัน
- ระหว่างจัดฟัน อาจทำให้การรับประทานอาหารต้องมีการปรับให้เข้ากับเครื่องมือที่ใช้
- หลังจัดฟันยังต้องดูแลสภาพฟันด้วยการใส่รีเทนเนอร์อย่างต่อเนื่องอีก
จัดฟันมีกี่แบบแตกต่างกันอย่างไร
เครื่องมือจัดฟันมีด้วยกัน 4 แบบ ขึ้นอยู่กับวัสดุที่ใช้ ดังนี้
จัดฟันแบบโลหะ
1.จัดฟันแบบโลหะหรือที่เรียกกันคุ้นเคยว่า ใส่เหล็กจัดฟัน แบบนี้จะเป็นโลหะ มีสียางติดกับเครื่องจัดฟัน วัยรุ่นนิยมเพราะมีสีให้เลือก ค่าจัดอยู่ที่ประมาณ 38,000-47,000 บาท
จุดเด่นของจัดฟันแบบโลหะ
- ช่วยปรับฟันที่ ซ้อน เก ให้กลับเรียงตัวสวยงามเป็นระเบียบมากขึ้น
- ช่วยเรื่องการเคี้ยวอาหาร และการสบฟัน
- ช่วยลดการเกิดฟันผุและกลิ่นปาก เพราะทำความสะอาดช่องปากทั่วถึง เข้าถึงทุกซี่
- ช่วยเพิ่มความมั่นใจในการ ยิ้มสนทนา ทำให้บุคลิกภาพดีขึ้น
- ราคาถูกกว่าการจัดฟันแบบอื่นๆ
ข้อเสียการจัดฟันแบบโลหะ
- จะมีอาการเจ็บเล็กน้อยและตึงๆในช่องปากในช่วงจัดฟันและช่วงการเคลื่อนของฟัน
- ในช่วงที่จัดฟันอยู่จะทำความสะอาดฟันค่อนข้างยากกว่าปกติ ทำให้ต้องดูแลความสะอาดในช่องปากมากเป็นพิเศษ
- ต้องเข้าพบทันตแพทย์เพื่อปรับเครื่องมือทุกเดือน ดังนี้จะต้องวางแผนและเลือกคลินิกดีๆ
- ใช้เวลาจัดฟันค่อนข้างนาน 2-3 ปีขึ้นอยู่กับสภาพช่องปากของแต่ละคน
- เมื่อจัดฟันเสร็จแล้วยังต้องใส่รีเทนเนอร์ เพื่อช่วยไม่ให้ฟันล้ม
จัดฟันแบบเซรามิก
2.จัดฟันแบบเซรามิก ลักษณะโดยทั่วไปจะคล้ายแบบโลหะ แต่ตัวเครื่องมือจะทำจากเซรามิกใส
ข้อดีจัดฟันแบบเซรามิก
-
จัดฟันเซรามิกจะมีสีใสใกล้เคียงกับสีฟันมาก จึงเหมาะกับคนที่ต้องการจัดฟันแต่ไม่อยากให้คนสังเกตเห็นแบบเด่นชัด เช่นดารานักร้อง นักข่าว
-
ดูแลรักษาทำได้ง่ายเพราะติดเครื่องมือจัดฟันด้านนอก
-
ไม่ค่อยมีอาการข้างเคียง เช่น เสียวฟันและไม่ระคายเคือง
ข้อเสียจัดฟันแบบเซรามิก
-
ต้องใช้ควรระมัดระวังเพราะตัววัสดุเปราะแตกหักง่ายกว่าเมื่อเทียบกับโลหะ
-
มีราคาจะสูงกว่าแบบโลหะ
จัดฟันแบบดามอน
3.จัดฟันแบบดามอน (Damon System) เครื่องมือชนิดนี้เป็นแบบไม่ใส่ยางรัดฟัน จุดเด่นคือใช้เวลาน้อยลงกว่าแบบโลหะ สามารถจัดการเคลื่อนฟันได้ง่ายกว่า จึงเจ็บน้อยกว่า ทำความสะอาดก็ง่ายกว่า แต่มีราคาสูงกว่าเกือบเท่าตัว คือ ประมาณ 76,000-78,000 บาท
ข้อดีของการจัดฟันแบบดามอน
- ใช้ระยะเวลาในการจัดฟันน้อยกว่าแบบโลหะ และแบบเซรามิก เหมาะสำหรับคนที่ไม่ค่อยมีเวลา
- เกิดอาการเจ็บในช่องปากน้อย
- มีประสิทธิภาพในการเคลื่อนที่ของฟันและปลอดภัยมาก
- การจัดฟันแบบดามอนส่วนใหญ่ไม่ต้องถอนฟัน
ข้อเสียของการจัดฟันแบบดามอน
- ค่าใช้จ่ายที่ค่อนข้างสูง
- มีโอกาสเกิดขึ้นปูนได้ง่าย ต้องดูแลทำความสะอาดช่องฟันเป็นพิเศษ
จัดฟันแบบใส invisalign
4.จัดฟันแบบใส invisalign เครื่องมือจัดฟันชนิดนี้ไม่ต้องติดกับฟัน เป็นการทำแผ่นวัสดุใสและบางผลิตขึ้นมาใช้กับเฉพาะบุคคล ข้อดีคือ มีสีใส ไม่สังเกตอาจไม่รู้ว่าจัดฟันอยู่ สามารถใส่-ถอดเองได้ และเหมาะกับคนไข้ที่มีปัญหาฟันที่แก้ไขไม่ยากเท่านั้น ราคาจัดฟันแบบใส มีค่าใช้จ่ายตั้งแต่ 60,000-180,000 บาท
ข้อดีการจัดฟันแบบใส
- สามารถถอดออกในช่วงรับประทานอาหารและแปรงฟันได้ ทำให้ทำความสะอาดฟันได้ตามปกติ
- ลดอาการเจ็บฟัน เสียวฟัน เพราะถูกออกแบบมาให้ไม่บาดเหงือกและกระพุ้งแก้ม
- ขั้นตอนไม่ยุ่งยากและไม่ซับซ้อน ไม่ต้องปรับเครื่องมือบ่อยๆ
ข้อเสียของการจัดฟันแบบใส
- ต้องมีวินัยในการใส่เครื่องมืออย่างต่อเนื่อง เพราะตัวเครื่องมือสามารถถอดเข้าถอดออกได้ และฟันจะเคลื่อนก็ต่อเมื่อคนไข้ใส่ ควรใส่เครื่องมือ 22 ชั่วโมง/วัน
- แต่ราคาสูงกว่าแบบโลหะ 2-3 เท่า
ค่าใช้จ่ายในการจัดฟัน
นอกเหนือจากค่าใช้จ่ายการจัดฟันตามประเภทของเครื่องมือที่เลือกแล้ว ก่อนที่จะเริ่มทำยังต้องมีค่าใช้จ่ายอื่นๆ อีก ดังนี้
- ค่าใช้จ่ายเตรียมฟันก่อนทำการจัดฟัน เช่น ขูดหินปูน อุดฟัน ถอนฟัน งบประมาณขึ้นอยู่กับปัญหาของแต่ละคน ตั้งแต่ 800 ขึ้นไป ถึงหลักพัน
- ค่าเอ็กซเรย์ พิมพ์ปาก ประมาณ 2,500 บาท
ส่วนค่าจัดฟันที่มีราคาตั้งแต่สามหมื่นกว่าบาทนั้น ส่วนใหญ่จะเป็นการทยอยจ่ายตามเงื่อนไขของแต่ละคลินิก
ขั้นตอนการจัดฟัน
- เลือกคลินิกทันตกรรมที่มีความเชี่ยวชาญด้านการจัดฟัน
- พบทันตแพทย์เพื่อปรึกษา ตรวจ และเตรียมช่องปากให้พร้อมใส่เครื่องมือ คือ ขูดหินปูน อุดฟัน ถอนฟัน
- เลือกเครื่องมือที่ต้องการ รู้งบประมาณและค่าใช้จ่ายในแต่ละงวด ระหว่างการจัดฟัน
- ไปตามนัดหมายของแพทย์ และดูแลตัวเองตามคำแนะนำ
อนึ่ง ในบางกรณี อาจต้องมีการจัดฟันร่วมกับผ่าตัดขากรรไกรด้วย เพื่อทำให้การจัดฟันออกมาสมบูรณ์ตามที่ต้องการ เช่น ในคนที่มีขากรรไกรบนยื่นออกมามาก จนฟันล่างคร่อมฟันบนเป็นต้น ซึ่งทันตแพทย์จะทำการผ่าตัดแล้วจึงจัดฟันในภายหลัง
การดูแลตัวเองหลังจัดฟัน
ตั้งแต่เริ่มใส่เครื่องมือจัดฟันครั้งแรกก็ต้องระมัดระวังเรื่องการกินแล้ว ซึ่งทันตแพทย์จะให้คำแนะนำตามลำดับไป ซึ่งต้องมีทั้งข้อจำกัดและข้อควรระวัง ดังนี้
- กินอาหารอ่อน ไม่ต้องใช้กำลังในการบดเคี้ยวประเภทซุป ขนมปังอ่อน ไม่ใช้ฟันกัด เพื่อป้องกันความเสียหายของเครื่องมือจัดฟัน อีกทั้งเมื่อจัดฟันใหม่ๆ ความเจ็บ ไม่คุ้นกับการมีเครื่องมือจัดฟันบังคับอยู่ก็ทำให้กินอาหารไม่สะดวกอยู่แล้ว
- หลีกเลี่ยงอาหารที่เหนียว กินแล้วมีโอกาสไปติดกับเครื่องมือจัดฟัน ไม่ว่าจะเป็นของเคี้ยวเล่น เช่น หมากฝรั่ง หรือแม้แต่ช็อกโกแลต คาราเมล ชีส
- ในการเคี้ยวอาหาร ให้ใช้ฟันกรามเป็นหลัก และต้องเคี้ยวช้าๆ พึงระลึกเสมอว่า ความระมัดระวังและปฏิบัติตามคำแนะนำของทันตแพทย์ ทำให้เราไม่ต้องเจ็บหรือเสียค่าใช้จ่ายเพิ่มเติมในการแก้ไข หากเกิดอะไรขึ้นกับเครื่องมือจัดฟัน
การจัดฟัน เหมาะสำหรับคนการจัดเรียงฟันเป็นปัญหาในการใช้ชีวิตประจำวัน เพราะฟันทำหน้าที่ในการบดเคี้ยวอาหารก่อนที่ร่างกายจะดูดซึมสารอาหารไปใช้ ส่วนความสวยงามนั้นถือเป็นผลพลอยได้
อ่านรายละเอียดการจัดฟันเพิ่มเติมได้ที่ คลินิกทันตกรรมอโศกสกายเทรน